Om de gevaren van de Zwarte Zee te bezweren noemden vissers haar de gastvrije zee, Pontos Euxeinos. Geologen hebben hier de term euxinisch van afgeleid voor de zwavelrijke schalie die voorkomt in een anoxische, d.w.z. zuurstofarme omgeving.
Ongastvrij maar lucratief waar de schalie zich tot aardolie of gas verdicht.
De Zwarte Zee is sterk gelaagd, dicht, zout water in de diepte zit gevangen onder minder zout en licht water. Er vindt geen vermenging of aanvoer van vers water plaats. De diepe lagen zijn een dode zone. Er wordt niet gecommuniceerd met de lagen erboven.
Andere dode zones hebben we zelf gemaakt. Mest en kunstmestresten laten we uit uit het grondwater lekken in de rivieren en ontmoeten daar afval en chemisch afval van fabrieken. De rivier stroomt verder en mondt uit in de kustgebieden van de alsof wijde alsof lege oceanen en zeeën.
In de jaren ’80 en ’90 van de twintigste eeuw waren delen van de Noordzee een dode zone. Door afspraken met vervuilers langs de Rijn is de situatie sterk verbeterd.
Dode zones vinden we bij de Scandinavische fjorden, de Oostzee, in de Adriatische Zee, het Mersey-estuarium in Engeland, in de Golf van Mexico en de monding van de Mississippi en verder bij Japan, Nieuw-Zeeland, China en Peru.
Terug naar bloemlezing mijn